Podstawowe informację

#Czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum), zwany również czosnkiem cygańskim czy cebulą czarownic, stosowany był w lecznictwie już przez starożytnych Germanów. Popadł jednak w zapomnienie, podobnie, jak wiele innych, cennych ziół. W stanie dzikim można go spotkać w lasach całej Europy (gdzie chętnie zjadany jest przez niedźwiedzie – skąd wzięła się jego nazwa) i niektórych rejonach Azji i znajduje się pod ochroną częściową, czyli nie wolno go zrywać w lesie (rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin). Można jednak uprawiać go poza środowiskiem naturalnym, np. w ogrodach czy na plantacjach.

Wygląd czosnku niedźwiedziego

Czosnek niedźwiedzi przypomina wyglądem czosnek ozdobny czy konwalię majową i zupełnie nie jest podobny do czosnku pospolitego, ponieważ nie wykształca „ząbków”. Posiada długie, ok. 30-centymetrowe lancetowate jadalne liście, w których zawarte są wszystkie jego właściwości lecznicze oraz piękne kuliste, białe kwiatostany, wyrastające na półmetrowych łodygach. Wydzielają one intensywny, czosnkowy zapach, jednak nie są jadalne, ponieważ zawierają substancje szkodliwe dla człowieka. W naszym klimacie pędy czosnku niedźwiedziego pojawiają się na przełomie marca i kwietnia. W stanie dzikim rosną one w Puszczy Kampinoskiej, Białowieskiej, w Bieszczadach oraz w okolicach Sandomierza.

Jakie są właściwości czosnku niedźwiedziego? – zalety

Zwykły czosnek ma dużo mniejsze spektrum działania niż czosnek niedźwiedzi. Właściwości tego ostatniego wynikają przede wszystkim z bogatszej zawartości składu chemicznego ziela, między innymi obecności kwasów fenolowych oraz dużego stężenia związków siarki. Kwasy #fenolowe oraz inne substancje lotne zawarte w czosnku niedźwiedzim ułatwiją ponieważ rozrzedzają wydzielinę zalegającą w oskrzelach podczas przeziębienia, grypy czy innych infekcji układu oddechowego. Natomiast związki siarki wpływają pozytywnie na układ pokarmowy (przyspieszają i wzmagają wydzielanie żółci, dzięki czemu usprawniają pracę jelit) i sercowo-naczyniowy (obniżają poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi). Wspomagają również wątrobę w procesie odtruwania organizmu (zobojętniają toksyny i wiążą nikotynę i metale ciężkie w związki, które są następnie wydalane). Działają także jako silny przeciwutleniacz, dzięki czemu czosnek niedźwiedzi stosowany jest szeroko w medycynie naturalnej do zapobiegania i leczenia chorób nowotworowych (według badań opublikowanych przez „Journal of the American Cancer Society” związki siarki są wyjątkowo skuteczne nawet wobec glejaka i mogą być używane jako nieinwazyjna forma leczenia nowotworów). Dzięki dużej zawartości adenozyny czosnek niedźwiedzi zmniejsza lepkość krwi, a tym samym i ryzyko zakrzepów oraz obniża ciśnienie tętnicze skuteczniej od czosnku pospolitego. Poza tym zawiera dużo żelaza, które jak wiadomo stanowi podstawowy składnik hemoglobiny odpowiedzialnej za transport tlenu w organizmie. Dlatego stosowanie ziela zapobiega miażdżycy, zawałom serca, udarom i chorobie wieńcowej. Składniki zawarte w czosnku wzmacniają także jego działanie w zwalczaniu wirusów, bakterii i grzybów chorobotwórczych. Działanie bakteriobójcze ziela podobne jest do antybiotykoterapii, jednak w odróżnieniu od niej nie zaburza, ani nie niszczy naturalnej flory bakteryjnej układu pokarmowego. Czosnek niedźwiedzi działa także stymulująco na produkcję immunoglobulin, dzięki czemu wzmacnia układ odpornościowy. Dzięki dużej zawartości siarki ziele jest bardzo pomocne w leczeniu reumatyzmu, ponieważ regeneruje chrząstki stawowe i działa przeciwzapalne. Badania naukowe wykazały również, że może być stosowany jako naturalny środek przeciwko pasożytom układu pokarmowego, takim jak glisty ludzkie, owsiki, a nawet tasiemce.

Wady czosnku niedźwiedziego

Wydawać by się mogło, że czosnek niedźwiedzi stanowi uniwersalne lekarstwo na prawie wszystkie choroby cywilizacyjne XXI wieku. Jednak podczas jego stosowania należy zachować pewną ostrożność. Chociaż ziele jest bardzo pomocne przy dolegliwościach ze strony przewodu pokarmowego, usprawnia pracę jelit i zapobiega powstawaniu wzdęć, nie zaleca się stosowania go przy chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Nie jest również polecany dzieciom poniżej 12. roku życia. Kobiety w ciąży oraz matki karmiące piersią powinny przed go skonsultować się z lekarzem rodzinnym.

Dawkowanie czosnku niedźwiedziego

Najczęściej w aptekach sprzedawany jest czosnek niedźwiedzi suszony. Można też spotkać preparaty zawierające sproszkowany czy olejowy wyciąg z liści czosnku niedźwiedziego. Cena specyfiku nie jest zbyt wysoka. Na każdym opakowaniu znajduje się sposób przyjmowania i dawkowania. Wskazane jest, aby się do niego ściśle stosować, ponieważ ziele wykazuje bardzo silne działanie. Najczęściej zaleca się stosowanie 1 kapsułki dziennie, zawierającej ok. 200 mg sproszkowanego czosnku.